Bu felsefi öğretinin vahdet-i vucud'a şirinlik muskası mahiyetinde nâzire yaptığı zannı, bir bakıma istidrac olarak ele alınmalı. Sekr hâli, ruhi değerleri aklın üstünde tutmak; plotinos tarafından eflâtun'un determine ettiği felsefenin üzerine neo platonizm ismi altında yeni bir soluk getirdi. Tabii ki şu konuyu atlamamak gerekiyor; vehdet-i vucud veya genel olarak batılı düşünürlerin deyimiyle ezoterizm olgusu arasında kesinlikle bir uçurum bulunmakta. Spinoza'nın ethica kitabında, doğayı tek bir yaratıcı olarak görme anlayışı, pantezim fikri ile birlikte afişe oldu. Tarihçilerin ve felsefeyi biraz olsun tetkik etme fırsatı yakalayanların hâli hazırda yakalayacağı üzre, spinoza'nın islâmi kaynaklı eserlerden çok fazla etkilendiği anlaşılıyor.
Sathî tartışmalar ise işin özünden kopmamızı vucuda getiriyor. Neo platonizm'in teslis inancına katkı sağladığı fikri bence müteşabih kalıyor. hele ki, tasavvufa...
neo platonizm pozitivst ritüellerin ağına düşmüş felsefecilerin dönüp bakmadığı bir felsefi akım. kurcalayınca da herkesin elinde kalan bir akım zaten.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder